Internet, videogames, sociale netwerken en je hersenen

Hoeveel tijd besteed je elke dag aan sociale media? Heb je er wel eens over nagedacht om twee dagen de computer niet te gebruiken? Is het je onlangs wel eens gelukt om drie dagen zonder videospelletjes uit te komen? Vandaag gaan we het hebben over elektronische verslavingen.

We zullen kijken naar enkele van de meer recente wetenschappelijke bevindingen die aantonen hoe verslaving, in het bijzonder elektronische verslavingen, je hersenen op een ongezonde manier kunnen beïnvloeden. Weet je dat er tegenwoordig specifieke behandelingen zijn ontwikkeld en voor mensen worden aangeboden die aan internet, sociale netwerken en videogames verslaafd zijn?

Maar Laten we voor nu eerst uitleggen wat een verslaving is. Een verslaafde is iemand die van iets afhankelijk is, dus verslaving is iets wat een god voor je wordt. Als je kijkt naar het voorwerp waaraan je verslaafd bent, dan aanbid je dit voorwerp en wordt het een god. Verslaving is wat je gedachten en je gevoelens beheerst en je houding beïnvloedt. Als we een wetenschappelijke definitie van verslaving willen, dan kan die luiden: Het betreft een manier middelen of een ander object te gebruiken, die nadelige veranderingen in je gezondheid veroorzaakt.

Verslaving scheidt je van je emoties. Je zult merken dat wanneer je ophoudt of probeert te stoppen met iets dat het voorwerp is van je verslaving, er zeker sprake zal zijn van angst, rusteloosheid, nervositeit, slapeloosheid, prikkelbaarheid en ongeduld. Verslaving dempt dus het helder denken en de emoties.

Als je verslaafd bent, het kan seks zijn of een stof die gelegaliseerd is zoals alcohol, dan heb je zeker een gevoelloosheid, een verdoving, een blokkade van sommige redeneringen, sommige gedachten, sommige gevoelens die je zou moeten hebben om gezonder gedrag te vertonen. Dus je gebruikt een stof, een product, een handeling, in dit geval videogameverslaving, sociale netwerkverslaving, internetverslaving. Je gebruikt dat om je emoties te verdoven, en dan komt de wroeging: ik heb er veel tijd aan besteed! Oh boy, ik heb mijn kinderen verwaarloosd! Ik kwam te laat op mijn werk! Ik heb veel geld uitgegeven, omdat ik een betere uitrusting wilde kopen! Of wat dan ook! Dan komt een schuldgevoel, dan komt het gevoel van gebrek aan eigenwaarde, want blijkbaar denk dat je niet goed bent als mens, ik denk niet dat er een uitweg bestaat, en dan voel je meer angst, meer verdriet en dan zou je kunnen denken: ik moet weer op een sociaal netwerk gaan om te kijken of ik mezelf een beetje kan verlichten. En dan onstaat een ziekelijke emotionele pingpong, het is echt een destructieve cyclus!

Vormen van verslaving

Elke verslaving creëert een destructieve kringloop voor je gezondheid, rust, geluk en ook voor het welzijn van de mensen om je heen. Er zijn verschillende soorten verslavende middelen, dat wil zeggen, er zijn verschillende instrumenten, situaties en praktijken die een verslaving in je leven kunnen veroorzaken. Het is niet alleen alcohol, cocaïne, marihuana en het internet, waar we het nu over hebben. Er zijn mensen die verslaafd zijn aan werk, succes, te veel uitgeven, gokken en aan het vergaren van goederen. Er zijn mensen die verslaafd zijn aan het controleren van anderen of aan het vernederen van mensen. Het is een verslaving, een stoornis. Je moet ermee leren omgaan. Er zijn mensen die verslaafd zijn aan eten, mensen die verslaafd zijn aan seks, pedofilie, pornografie. Er bestaat inderdaad een epidemie van pornografieverslaving. En zelfs mensen waarvan je het nooit zou denken zijn hieraan verslaafd.

Dit is een symptoom; de wereld is dwangmatig. Helaas niet dwangmatig in de positieve zin dat er een dwang bestaat om iets goeds te doen voor de samenleving. De wereld is gemedicineerd, de wereld is verdoofd, de wereld is in zijn emoties, in zijn manier van denken door verschillende soorten drugs veranderd.

Sommige mensen zijn aan goedkeuring verslaafd, moeten anderen behagen en verwaarlozen hun behoeften alleen maar om indruk op iemand te maken. Andere mensen zitten in een reddersrol gevangen en er bestaan ook mensen die verslaafd zijn aan giftige relaties. Wat is een giftige relatie? Het is een relatie die slecht voor je is, die je zal schaden. Er zijn mensen die met een gecompliceerd persoon trouwen, veel lijden, uit elkaar gaan, met een ander gecompliceerd persoon trouwen en weer veel lijden. Dan zijn er mensen met een manie voor hun uiterlijk, hun cosmetica en kleding, ze zijn geobsedeerd door esthetiek en plastische chirurgie, het enige dat deze mensen willen is, dat ze er aan de buitenkant goed uitzien terwijl ze van binnen niet erg gecentreerd zijn. Sommige mensen zijn verslaafd aan academische titels – we zien dat er verschillende soorten verslavingen bestaan.

Er is een schadelijke cyclus van verslaving. De persoon heeft emotionele pijn, ze hebben emotioneel ongemak, er is iets van binnen dat niet goed is opgelost, een trauma. Ik houd niet van dit woord omdat het de indruk wekt dat emotioneel lijden met trauma te doen heeft, terwijl het in werkelijkheid een reeks situaties in het leven is die over het algemeen pijnlijk en moeilijk zijn en die het emotionele lijden van de persoon ontwikkelen. Er is dus pijn en er wordt een middel gezocht om van die pijn af te komen, bijvoorbeeld door cocaïne, marihuana, seks, pornografie, eten. Zoals ik al zei, het komt tot een tijdelijke verdoving van die pijn. Dit kan afhankelijk van het soort verslavend middel dat wordt gebruikt negatieve gevolgen hebben, en dan ontwikkelen zich schaamte en schuldgevoelens, en dit leidt tot meer pijn en uiteindelijk tot een vermindering van het gevoel van eigenwaarde, en zo kom je in deze cyclus vast te zitten.

De gevolgen van elektronische verslaving

Sommige onderzoeken tonen aan dat te veel tijd op het internet de hersenen infantiliseert. Het toont aan dat het een generatie jonge mensen kan voortbrengen die niet in staat is om voor zichzelf te denken. Voor alles gaan ze het internet op: Eens kijken wat die persoon zegt. Ze gaan naar site a b c of d.

Dr. Susan Greenfield, een neurowetenschapper aan de Universiteit van Oxford, zegt het volgende: De directe snelheid van beelden op het internet schaadt de mentale ontwikkeling van kinderen en adolescenten. Deze beelden zijn erg snel, de hersenen van het kind zijn er niet op voorbereid om dit allemaal te kunnen verwerken. Het is dus anders dan de verhalen die ouders vroeger vertelden. Vroeger zaten ze op de veranda en vertelden verhalen over ditjes en datjes aan de kinderen. Het waren verhaaltjes met een begin, een midden, een eind en een les. Maar op internet brengen die beelden met veel virtuele stimulatie de geest van kinderen in verwarring. De verhaaltjes die ouders hun kinderen kunnen bieden, helpen de hersenen naast de emotionele band die ze kunnen opbouwen door met hun kind te praten en interactie met het gezin te hebben om in volgorde te denken en van oorzaak naar gevolg te redeneren.¹⁾Greenfield S, “Excesso de internet pode criar geração de jovens incapazes de pensar por si próprios” Revista Ser Médico, Jan/Fev/Mar de 2012

In de Chinese Academie van Wetenschappen werd in 2012 een zeer interessant wetenschappelijk onderzoek door een wetenschapper genaamd Fuchun Lin gedaan. Hij kwam tot de conclusie dat jongeren die overmatig op het internet surfen veranderingen in de hersenen hebben die vergelijkbaar zijn met die van gokverslaafden.²⁾Lin F, Abnormal White Matter Integrity in Adolescents with Internet Addiction Disorder: A Tract-Based Spatial Statistics Study. Plos One,  January  11, 2012. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0030253. Je ziet dus dat het een serieuze zaak is.

Aan de Universiteit van Rochester kwam wetenschapper Daphne Bavelier in 2010 in een onderzoek tot de volgende conclusie dat er een sterke correlatie tussen overdreven computergebruik en hersenafwijkingen bestaat.³⁾Bavelier  D et.al.  Children, Wired: For Better and for Worse.  Neuron, Vol. 67,  Issue  5, 9  September  2010. https://doi.org/10.1016/j.neuron.2010.08.035

Wat kan men tegen elektronische verslavingen doen?

Wat kun je doen als je verslaafd bent aan elektronica, sociale netwerken en je geen twee uur kunt zonder dingen te openen en te posten? En als je stopt voel je symptomen van de ontwenningscrisis, angst, irritatie, ongeduld en nervositeit voelt? Sommigen verliezen hun eetlust, bij anderen verhoogt het de eetlust of veroorzaakt het slapeloosheid. Wat kun je doen als je kinderen hebt en niet weet hoe je het gebruik van elektronica in hun handen moet doseren?

Ten eerste is het belangrijk om te begrijpen dat elke compulsie je ervan kan weerhouden bepaalde innerlijke behoeften te realiseren, bepaalde emoties te ervaren, bepaalde gedachten te leven en relaties op sommige gebieden van het leven te verbeteren. Als het gezin waarin je leeft het probleem van overmatig gebruik van elektronica ervaart, is het belangrijk dat het als geheel hier oplossingen voor zoekt. Het heeft geen zin dat een vader of moeder die zelf aan elektronica verslaafd is, het kind een morele les wilt leren en zegt: “Stop ermee! Of: Zet uit! Geef het aan mij! Ik haal het weg!” Wanneer jezelf je elektronica niet kan wegleggen, hoe ga je dit van je kind verlangen? Om de overdaad, het misbruik van elektronica dat nu al als verslaving kan worden gekenmerkt, te verhelpen, is het belangrijk dat je zelf een goed voorbeeld geeft.

Dus in een gezin waar een lid erg verslaafd is, zal misschien een jongeman zijn studie opgeven omdat hij uren en nachten achter zijn computer in zijn slaapkamer doorbrengt. Wie weet wat hij kijkt. Zelfs als je een ouderlijk toezicht op de computer hebt aangesloten, moet je een goed voorbeeld geven. Dus deze jeugdige of dit kind zal een limiet moeten hebben aan zijn computertijd. Dit moet je als vader, als moeder bepalen. Je moet een stevige hand hebben, liefde moet in dit geval streng zijn. Als je een klein kind hebt, leg dat kind dan niet te vroeg elektronica in de hand. Neem het liever mee naar het park of speel er een educatief speeltje mee.

Ouders moeten dus een goed voorbeeld geven. Want als vader of moeder ben je misschien niet aan elektronica verslaafd, maar aan iets anders. Er zijn mensen die moe van hun werk thuiskomen en zeggen: Mijn dag was zo vermoeiend, laat me een glaasje whisky drinken om te ontspannen! Oeps! Of ze zeggen: Waar is mijn kalmeringsmiddel, heb je mijn medicijndoosje daar gezien? Ik ben nerveus, ik wil een extra dosis kalmeermiddel nemen! Je weet dat je zoon, je dochter dit ziet en merkt dat je afhankelijk bent van iets om je beter te voelen.

Nadat de kinderen klusjes of huiswerk hebben gemaakt, kan je ze toegang tot het internet geven. Het lijkt erop dat ouders zich tegenwoordig schuldig voelen wanneer ze hun kinderen klusjes geven. Ze willen hun kinderen alles op een presenteerblaadje aanbieden. Dit is een vorm van deseducatie. In een huis, in een middenklasse of een rijk huis, zelfs als er werknemers zijn die bijvoorbeeld het huis schoonmaken, is het belangrijk dat vader en moeder een aantal eenvoudige taken voor hun kinderen vinden: “jij ruimt je kast op, jij zet het afval buiten, jij stopt de kleren in de droger, jij helpt me om fruit te schillen zodat we kunnen ontbijten omdat de werkster er nog niet is. Deze deelname, het stellen van grenzen, het geven van taken aan je kinderen, zodat iedereen meedoet, is noodzakelijk. Dit betekent niet, dat je in je luie stoel gaat zitten en gaat eisen: “Ga daarheen en breng me mijn koffie, ga dit en dat doen!” Als je dit doet, helpt het je om grenzen aan je kinderen te stellen, ook wat het internetgebruik betreft. Dit is een belangrijke factor, want het zijn de vader en de moeder die de regels in huis moeten bepalen.

Een ander belangrijk ding dat je met je kinderen kunt doen, is het patroon van elektronicagebruik veranderen, zoals: “Kijk, je mag de computer alleen gebruiken na het maken van een huiswerk- en schoolopdracht. Je tablet gebruik je alleen na het douchen.” Dat is het, het staat vast. Je moet de dialoog aangaan en het uitleggen, en die beslissing strikt houden. Ga niet terug. Dus zeg niet iets wat je niet zult doen, anders verlies je moraal. Ze gaan merken dat je iets zegt en het niet doet, of gemakkelijk toegeeft. Standvastig zijn is iets anders dan autoritair zijn; een emotionele dictatuur zou in een relatie tussen ouders en kinderen niet moeten bestaan.

Kinderen hebben behoefte aan een autoriteit, daarom heeft God zelfs een gebod gesteld: eer vader en moeder. Sommige wetenschappelijke studies analyseerden jonge mensen die in zeer dictatoriale gezinnen opgroeiden, in vergelijking met jonge mensen die in zeer liberale gezinnen opgroeiden. Daaruit bleek dat deze jonge mensen op volwassen leeftijd enigszins vergelijkbaar leed hadden. Met andere woorden, kinderen die in zeer dictatoriale gezinnen opgroeiden en nooit iets mochten uitrichten, hadden emotioneel leed op volwassen leeftijd maar ook de jongeren die alles konden doen wanneer ze wilden, hadden emotioneel leed op volwassen leeftijd. Waarom? Omdat jonge tieners die deze vrijheid hadden, bewust zeiden: “Oh mijn vader, mijn moeder, is cool, ze laten me doen wat ik wil!”, maar diep van binnen hadden ze het gevoel van: “Geven ze wel om me? Zijn ze in mij geïnteresseerd? Willen ze weten hoe mijn innerlijke wereld is?” Is dat niet interessant?

Als er sprake is van een verslaving en je kind heel erg verslaafd is aan de computer in zijn kamer, moet je een besluit nemen en het uitleggen: “Kijk zoon, ik ga de computer in de woonkamer zetten”. Doe dit, vooral als je merkt dat hij verbergt wat hij doet, of wanneer je ziet dat hij slechte websites bezoekt. Dit is geen autoritaire houding, want je zou hem de computer kunnen afnemen. Maar je geeft hem een kans: “Ik zet de computer in de kamer totdat je hem op een educatieve manier gebruikt, voor dingen die goed voor je zijn.” Omdat mensen heen en weer door de kamer gaan, wordt ongepast gebruik beperkt. Natuurlijk zijn er ook programma’s die bepaalde websites blokkeren. Je kunt ook een timer gebruiken: “Kijk, ik zal hier een uur voor je instellen voordat je gaat douchen, of nadat je hebt gedoucht”. Je kunt deze strategie gebruiken.

Het is ook belangrijk om over de vraag na te denken of er een emotionele stoornis in deze persoon voorhanden is dat naar verslaving leidt. Hiervoor kan een professionele beoordeling nodig zijn. Er zijn mensen die verslaafd zijn aan pornografie en daarvoor een gespecialiseerde behandeling nodig hebben.

We zouden misschien kunnen denken: “Wow, dat klinkt een beetje achterlijk en ouderwets, hoe kan ik dit aan mijn kinderen doorgeven?” Want de jeugd van vandaag wil elektronica! Hoe pak je dat aan? Blokkeer je alles? Voor baby’s wel, maar voor wat oudere kinderen kun je het doseren. “Je speelt een beetje in de achtertuin, een beetje in het park, klimt in de bomen, speelt op het strand en dan speel je een moment alleen met je elektronica”. Er bestaat niet een oplossing voor alles, maar je wilt zeker niet dat je kinderen de hele dag aan de elektronica zitten zonder enige buitenactiviteit. De virtuele wereld is geen gezonde vervanging voor de echte wereld. Bescherm je kinderen dus tegen overmatige blootstelling aan elektronica. En kleine kinderen hebben geen mobiele telefoon nodig. Ik wil eindigen met de tekst uit het boek Lucas:

De mensen probeerden ook kleine kinderen bij Hem te brengen om ze door Hem te laten aanraken. Toen de leerlingen dat zagen, berispten ze hen. Maar Jezus riep de kinderen bij zich en zei: ‘Laat ze bij Me komen, houd ze niet tegen, want het koninkrijk van God behoort toe aan wie is zoals zij.

NBV Lucas 18:15.16

Zorg goed voor je kinderen en voorkom dat ze hersenschade oplopen door overmatige blootstelling aan elektronica!