Angst is een normaal verschijnsel in onze samenleving. Het is een gevoel van intense pijn, fysiek of emotioneel. Te midden van moeilijkheden en angst kan het moeilijk worden om te zien wat je moet doen. Maar angst ontstaat niet zomaar, er is een reden voor. Hoe kan je angst de baas worden?
David was een herder die in de tijd van het Oude Testament in Israël koning werd en veel fouten maakte. Ik heb predikers horen zeggen dat zelfs toen David overspel pleegde en moordde, hij een man naar Gods hart was. De waarheid is dat David een man naar Gods hart werd nadat hij diep spijt van zijn zonden had gekregen, vooral op het gebied van overspel en moord. Tot op zekere hoogte, probeerde hij zijn verdriet over de fouten die hij had gemaakt te verbergen. Laten we nu erover nadenken wat we met angst kunnen doen. Lopen we ervoor weg of zijn we in staat om het in de kracht van God onder ogen te zien?
De Bijbel is een prachtig boek omdat het de waarheid van de menselijke geschiedenis, zonder iemand in een kwaad daglicht te stellen laat zien. David werd door emotie en zinnelijkheid meegesleept en wilde de vrouw van een van zijn legeraanvoerders, Uria, misbruiken. Hij beval om Uria – zijn trouwe soldaat – aan het hoofd van de strijd te plaatsen en hem daar alleen te laten, zodat hij in de strijd gedood zou worden.
Het was lafheid aan de kant van David en zijn officieren die dit bevel uitvoerden. David wilde de vrouw van Uria, Bathseba hebben. Hij pleegde overspel en vermoordde één van zijn militaire leiders. Hij dacht er niet meer over na, en vluchtte in ontkenning en zelfbedrog. Velen doen dit, ze vluchten in een geestestoestand van onbewustheid van schuld, in de wrede, onaangename, onbeschofte manier van zijn. Voor jezelf weglopen kan de vreselijkste uitweg zijn die je kunt nemen.
Toen ging de profeet Nathan, door God gezonden, naar David en vertelde hem een gelijkenis die onrechtvaardigheid weergaf. Toen David het verhaal van de gelijkenis hoorde, zei hij meteen dat de onrechtvaardige figuur bestraft moest worden. Nathan zei toen dat hij, David, de onrechtvaardige man was, om hetgeen wat hij Bathseba en Uria had aangedaan. Plotseling viel bij David het kwartje, hij kwam uit zijn ontkenningsfase, gaf zijn fouten toe en zag zijn schuld onder ogen.
Voor sommige mensen lijkt het moeilijk om gedragsfouten toe te geven. Soms zijn het autoritaire, bazige, opschepperige, arrogante mensen. Het is moeilijk om met zulke mensen om te gaan die, net als David, bijna de hele tijd ontkennen en altijd een excuus voor hun kwetsende gedrag verzinnen.
Er zijn mensen die angst niet voelen, omdat ze een sterk ego hebben en hun emoties goed kunnen beheersen. Maar iemand met een verarmde emotionele samenstelling, of iemand die zich van anderen vervreemdt, klaagt misschien ook niet over angst.
Een ander type persoon die geen bewuste angst lijkt te hebben, is iemand die geen zelfobservatie heeft. Het kunnen defensieve mensen zijn, die zich niet openstellen, ze denken dat ze machtig zijn omdat ze welvarender zijn, of een relevante politieke, zakelijke of sociale positie hebben, of omdat ze mensen zijn die van emoties doordrenkt zijn, en daardoor denken dat ze macht hebben om lief te hebben. Volwassen liefde houdt gevoel in, maar een sterk gevoel alleen is geen liefde.
Waarom ontkennen sommige mensen dat ze gedragsproblemen hebben? Waarom observeren ze zichzelf niet en geven het niet toe? Misschien omdat ze hun angst niet onder ogen willen zien. Een manier om niet aan je angst te hoeven denken is door kritiek te leveren, anderen te willen controleren en een houding te hebben bevelen te geven alsof anderen jouw rentmeesters zijn. Mensen die onder een afname in moraal lijden hebben ook geen angstgevoel. Corrupte mensen zijn zo. Sommige corrupte mensen kunnen een persoonlijkheidsstoornis hebben, omdat ze geen berouw voelen, geen schuldgevoel hebben, geen waar berouw hebben. Degenen die zeggen dat ze geen angst hebben, hebben misschien geen symptomen, maar kijk naar de manier waarop ze leven, ethiek met de voeten treden, mensen uitbuiten, door materiële hebzucht gedomineerd worden, zijn dat niet de symptomen van een inborstststoornis?
Een andere manier om de perceptie van angst te ontvluchten heeft met psychosomatische ziekten te maken, die via het lichaam manifestaties zijn van angst. Dit is het punt waar auto-immuunziekten en andere symptomen optreden, die niet het gevolg zijn van een of andere organische klinische ziekte. Betekent het dat het ontbreken van angst hetzelfde is als het ontbreken van symptomen? Als een persoon angst niet bewust voelt, heeft hij dan geen symptomen van emotioneel lijden?
Sommige symptomen zijn misschien niet zo duidelijk dat ze de aanwezigheid van angst of overdreven bezorgdheid uitdrukken. Bijvoorbeeld stotteren, de aanwezigheid van een tic, nachtelijke enuresis waardoor de persoon weer in bed plast, zwaarlijvigheid, verbale agressie, consumptiedrang, een verlangen naar seks, een verslaving aan werk, enzovoort.
Angst is een probleem voor de hele mensheid. Een baby wordt er al mee geboren. Angst is een algemene malaise, een onaangenaam gevoel van leegte, van iets missen zonder dat je weet wat het is. Het voelt alsof je een gat in je borst hebt, soms voelt het aan als een beklemmend gevoel, een brok in je keel, met of zonder verdriet. Soms, en misschien wel vaak, is angst vermomd, verbergt zich in lichamelijke symptomen, maar ook in mentale symptomen zoals paniekaanvallen, boulimia, automutilatie, obsessieve compulsieve stoornis, drugsverslaving en andere problemen.
Met angst omgaan is niet gemakkelijk. We willen allemaal plezier, welzijn en dat is een normaal verlangen. Maar is het mogelijk om in dit bestaan geen angst te hebben? Bestaat er een geneesmiddel dat angst die aan ons bestaan verbonden is wegneemt? Elk medicijn, legaal of illegaal, belooft de oplossing voor angst, maar vervult die niet, tenzij tijdelijk, en afhankelijk van die medicatie op een heel vluchtige manier. De herinnering komt terug.
Om beter met je angst om te kunnen gaan, is het belangrijk om te observeren welke type gedachten je het meest in je geest cultiveert. Stel je een auto met vier wielen voor. De voorwielen zijn het belangrijkst omdat ze je naar de plaats brengen waar je naartoe wilt. De achterwielen volgen de voorwielen. De voorwielen zijn gedachten, cognitie, keuze en wil. De achterwielen zijn gevoelens en fysiologie; dat wil zeggen, hoe je lichaam afhankelijk van wat je denkt reageert en van wat je voelt en doet.
Om met angst en depressie om te gaan is het belangrijk om rekening te houden met de voorwielen: je denken, je keuze. Mensen die hun gedachten op tragedies, pessimisme en persoonlijk lijden laten focussen kunnen een variëteit aan mentale stoornissen ontwikkelen. Onderzoeken over depressie tonen aan dat vervormde en hopeloze gedachten depressie in de hand werken en verergeren.
De achterwielen zijn echter ook belangrijk. Zonder die achterwielen kunnen de voorwielen de weg die je wilt gaan niet aan. Gevoelens zijn belangrijk om de hersenen en andere organen te laten functioneren. De meeste mensen hebben de neiging om ofwel in het extreme te zitten waar gevoelens overheersen – het voorwiel van het denken komt naar achteren en het achterwiel van het gevoel komt naar voren – ofwel onderdrukken ze emoties te veel, waardoor ze een achterwiel wegnemen.
Er zijn niet veel mensen die hun gedachten en gevoelens goed kunnen beheersen. Dit hangt allemaal af van het leren, wat ik psycho-educatie noem. Dat houdt in dat je leert om beter te denken door je vervormde gedachten te corrigeren, je aandacht gaat richten op wat werkt in je leven in plaats van op wat niet werkt, naar hoop te streven, optimistisch te zijn, dankbaarheid te hebben en uit te drukken, autoriteitsdenken te overwinnen en zachtmoedigheid te cultiveren, met klagen over mensen, over het leven, over alles te stoppen ; dit is psycho-educatie.
Wanneer de gedachten naar het achterwiel gaan en de emoties naar voren komen, kunnen keuzes, gedrag, familie en sociale relaties problematisch worden. Niet omdat gevoelens een vergissing zijn, maar omdat gezond verstand, sereniteit, mentaal evenwicht niet door gevoel worden voortgebracht; dit is niet hun taak. Het is een van de voorwielen, de cognitie, het denken die in staat is om dit te doen. Wanneer je medicijnen tegen angst en depressie neemt en niet leert om beter te denken, is dat hetzelfde als wanneer je wilt dat het achterwielen van de auto van je geest besturen.
Onderneem actie om te leren hoe je beter met emoties, met angst of verdriet kan omgaan. Psychotherapie, goede lectuur, lezingen, counseling, spirituele bijeenkomsten, steungroepen, Bijbellezen, het leven kan helpen. Als je eenmaal je gedachten, emoties en al het andere onder controle hebt, dan zul je gemakkelijker in het leven klaarkomen.
Blijf geinformeerd
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte over je gezondheid
Dr. Cesar Vasconcellos de Souza is als psychiater en internationaal spreker werksaam. Hij is auteur van 3 boeken, gedurende 25 jaar rubriekschrijver van het gezondheidstijdschrift “Vida e Saúde” en heeft een regelmatig programma lopen op het TV-kanaal “Novo Tempo”.
Geef een reactie